Vuk Karadžić preminuo je na današnji dan u Beču

Vuk Stefanović Karadžić je najznačajnija ličnost srpske književnosti prve polovine 19 veka. Učestvovao je u Prvom srpskom ustanku kao pisar i činovnik u Negotinskoj krajini, a posle sloma ustanka 1813. godine preselio se u Beč. Tu je upoznao Jerneja Kopitara, cenzora slovenskih knjiga na dvoru Austro-Ugarske, na čiji je podsticaj počeo sa prikupljanjem srpskih narodnih pesama, reformom ćirilice i borbom za uvođenje narodnog jezika u srpsku književnost.

Vuk i njegovi savremenici su se zalagali za uvođenje fonetskog pravopisa u srpski jezik, što je potisnulo slavenosrpski jezik, koji je u to vreme bio jezik obrazovanih ljudi. Dodavanjem slova “Ф” (F) i “X” (H), 30-ih godina 19. veka, kompletirana je  “Vukova azbuka” koja se i danas koristi u srpskom jeziku.

Na osnovu Vukovih dela, kao što su “Mala prostonaradno slavenoserbska pjesnarica”, “Pismenica serbskoga jezika” i “Srpski rječnik” izvršen je veliki uticaj i na stvaranje pravopisa i gramatike ostalih južnoslovenskih naroda.

Vuk i Beč

Lik i delo velikog reformatora srpskog jezika, Vuka Stefanovića Karadžića, neraskidivo su povezani sa gradom Bečom. U glavnom gradu Austrije, Vuk je upoznao  ljude koji su značajno uticali na njega, što je dovelo do izdavanja brojnih dela koja su ga učinila pionirom srpske književnosti i kulture.

Beč ima i veliki značaj za njegov privatni život, jer je ovde osnovao i porodicu.

Vuk je već bio invalid kada je 1813. godine došao u Beč bežeći od Turaka. U početku je živeo kod prijatelja u Ungargasse 7 u 3. bečkom okrugu. Vukov tekst iz tog vremena o srpskoj borbi protiv Turka došao je u ruke tadašnjem carskom cenzoru, Slovencu Jerneju Kopitaru, koji je postao Vukov saradnik i blizak prijatelj.

Pre tačno 206 godine, 1814. godine  Vuk izdaje “Pismenicu serbskoga jezika”, koja se smatra prvom srpskom gramatikom i koju je nekoliko godina kasnije čuveni nemački filolog i književnik Jakob Grimm preveo na nemački jezik. Ovo Vukovo delo zapravo čini jednu od najvažnijih osnova današnjeg srpskog jezika, zbog čega se on i slavi kao reformator jezika i pisma.

1818. godine Vuk se u crkvi Rochuskirche, po katoličkom običaju, oženio Anom Kraus, sa kojom je izrodio 13 dece, od kojih su mnoga umrli još u ranoj mladosti. Nadživeli su ga samo  sin Dimitrije i ćerka Mina, koja je, osim što je pomagala ocu, bila i uspešna slikarka. Kum na venčanju Ane i Vuka bio je upravo Jernej Kopitar.

Nakon venčanja, bračni par se seli u Siegelgasse 1, takođe u 3. okrugu, gde Vuk radi na reformi srpske azbuke i na svom poznatom srpsko-nemačko-latinskom rečniku.

Vuk Stefanović Karadžić umro je u Beču, 7. februara 1864. godine u 77. godini života i bio je sahranjen na groblju Sankt Marx, sve dok njegovi posmrtni ostaci 1897. godine nisu preneseni u Beograd u portu Saborne crkve.

Na zgradi u ulici Marokkanergasse 3 u Beču gde je Vuk preminuo, danas stoji spomen ploča, a takođe u 3. bečkom okrugu se nalazi i spomenik koji seća na velikog reformatora.

Akademija posvećena Vuku

Svečana akademija “Filolog Vuk Stefanović Karadžić i Beč” održana je 13. novembra 2014. godine  u biblioteci skupštine grada Beča, a povod je bio 200 godina od izdavanja prve srpske gramatike “Pismenice serbskoga jezika” u Beču i 150. godišnjica od njegove smrti. Svečanoj akademiji prisustvovao je veliki broj počasnih gostiju i eminentnih stručnjaka slavistike. Više o manifestaciji pročitajte u našem tekstu Svečana akademija Vuk Stefanović Karadžić i Beč.

PROČITAJTE I NAJNOVIJE VESTI  OVDE

NOVO U AUSTRIJI! Onlajn knjižara! Više od 40.000 naslova na srpskom jeziku! Kliknite na baner ispod i uplovite u carstvo knjiga!

PROČITAJTE JOŠ I OVO:

Beč: Svečana akademija u čast Vuka Karadžića

Dijaspora: Čuvari srpskog jezika i kulture iz Beča

Knjige u dijaspori: Nova Internet knjižara za čitaoce u Austriji

Vuk Karadžić i Svečana akademija u Beču: 200 godina srpsko-nemačkog rječnika