Knjiga „Dijanina lista“ Vielhelma Kuesa na srpskom!

Interesovanje medija za knjigu “Dijanina lista” i za ovu hrabru Austrijanku iz Insbruka, koja je bila udata za Srbina iz Hrvatske, bilo je ogromno na proteklom Međunarodnom sajmu knjiga u Beogradu. Autor Vilhelm Kues je doživeo posebno zadovoljstvo, jer se na štandu izdavača susreo sa Dušanom Jerinićem, koga je kao dete Diana Budisavljević spasila iz ozloglašenog logora Stara Gradiška.

Gospodin Jerinić je autoru Kuesu predao kopiju dve strancie njene transportne liste na kojoj se nalazi i njegovo ime. Autor je izjavio da mu je taj susret doneo najveću nagradu za trud i borbu protiv otpora da objavi knjigu o ovoj austrijskoj junakinji koja je decenijama bila zaboravljena.

„Ovaj susret, međutim, prvenstveno dokazuje koliko je Diana Budisavljević bila uspešna. Spasila je veliki broj dece, a ta su deca odrasla i dobila svoju decu, kojoj su mogla da vrate nešto od Dianine ljubavi prema njima. To je veličanstveno nasleđe“, izjavio je Kues.

Vilhelm Kues je u svojoj knjizi uspeo verno da dočara ono što je bilo osnovno: atmosferu masovnih progona i smrti. Njegova knjiga ima izuzetan značaj za upoznavanje široke javnosti s jednim tako važnim humanitarnim poduhvatom kakav je spasavanje srpske dece iz ustaških logora.

Knjiga Vilhelma Kuesa (Wilhelm Kuehs) „Dijanina lista“ predstavljala je hit na proteklom Međunarodnom sajmu knjiga u Beogradu. Objavljeno je preko stotinu priloga u raznim medijima. Izdavačka kuća „Samizdat B92“ otkupila je prava za objavljivanje istorijskog romana o Austrijanki Diani Budisavljević, koja je u Drugom svetskom ratu spasila između 10.000 i 12.000 pretežno srpske dece iz ustaških koncentracionih logora.

Beč:  Park koji  nosi Dianino ime

Skoro sedamdeset godina posle njene humanitarne akcije spasavanja srpske dece, čiji su roditelji u ustaškim logorima ubijeni ili odatle deportirani na rad u Nemačku, na inicijativu Srpskog kulturno-prosvetnog društva “Prosvjeta”, jedan park pored Dunavskog kanala u 9. bečkom becirku nosi  ime – Diana Budisavljević. Na ulazu u park postavljena je spomen-ploča na kojoj stoje podaci o Diani Budisavljević na srpskom i nemačkom jeziku. Srbija je Dianu Budisavljević posthumno odlikovala Zlatnom medaljom za hrabrost “Miloš Obilić”, a Srpska pravoslavna crkva joj je dodelila „Orden carice Milice“. Njeno ime danas nose ulice u gradovima Srbije, Bosne i Hercegovine i Hrvatske.

Ko je bila Diana Obexer-Budisavljević?

Diana Obexer je rođena u Insbruku 15. januara1891. godine. Radila je kao medicinska sestra kada je upoznala svog kasnijeg supruga Julija Budisavljevića koji je bio Srbin iz Hrvatske. Posle venčanja se sele u Zagreb gde je Diana tokom rata sa više saradnika rizikovala život i spasavala mališane iz ustaškog logora. Ona se početkom sedamdesetih vratila u Inzbruk gde umrla avgusta 1978. godine.

Akciju spasavanja srpske dece iz ustaških logora ona je započela 1942. godine. Posle strašnih pokolja desetine hiljada Srba iz Bosanske Krajine su dospele u Jasenovac, najveći ustaški koncentracioni logor. Veliki broj je odmah ubijen, dok su neki poslati u radne logore u Nemačkoj ili Norveškoj. Ženama su pre deportovanja oduzimana deca, čak iako se radilo o sasvim malim bebama. Početkom leta 1942. u logorima u Jasenovcu, Staroj Gradiški i okolini našlo se više hiljada srpske dece bez roditeljima, od kojih su mnoga umrla od gladi i bolesti, a velika grupa je ugušena gasom u logoru Stara Gradiška. Potpuno uništenje ovih malih zatočenika sprečila je akcija koju je vodila Dijana Budisavljević, tada već sa širokim krugom saradnika.

Krajem maja 1945. godine dva agenta OZNE odnose albume sa fotografijama dece. Po nalogu Ministarstva socijalne politike Hrvatske 28. maja 1945. od Diane Budisavljević je uzeta i celokupna kartoteka dece, iako nije bila završena identifikacija i repatrijacija.

Povodom ovog događaja Diana je izjavila: “Kazala sam da ako moram kartoteku predati, onda ću mu dati sve. Kažem mu da sam očajno uvrijeđena. Predajem kartoteku, bilježnice za nalaženje nepoznate djece, registar za fotografije i bilježnicu s popisom osobnih oznaka na djeci”. Oduzimanjem dokumentacije Dijani Budisavljević i njenoj saradnici gospođi Džakuli onemogućeno je da dalje rade na identifikaciji velikog broja djece. “Znali smo da će sada mnoge majke uzalud tražiti svoju djecu. Strašno rastajanje u logorima, dugogodišnja čežnja za njima na radu u Njemačkoj, a sada neće naći svoje najdraže”. Njena ponuda da svojim radom pomogne na identifikaciji djece, u Ministarstvu nije prihvaćena.

Dnevnik Dijane Budisavljević originalno napisan na nemačkom izdat je u samo 700 primeraka i pokriva period od 23. oktobra 1941. do 13. avgusta 1945. Na hrvatskom je izdat kao „Dnevnik Diane Budisavljević 1941—1945“, priredila za štampu Silvija Szabo, Hrvatski državni arhiv, Spomen-područje Jasenovac, Zagreb, 2003. godine.

PROČITAJTE  NAJNOVIJE VESTI  OVDE

PROČITAJTE JOŠ I OVO:

Biografija o austrijskom kancelaru Sebastijanu Kurcu